Waarom moet ik als samenwoner een testament? Beetje overdreven of niet?

Je bent nog jong, dus aan dat wat óók bij het leven hoort, daar denkt je liever niet aan, maar in onze praktijk maken we veel mee. Ook met jonge mensen die komen te overlijden. Hoe oneerlijk ook, schijnbaar hoort dat ook bij het leven.

Ouders, broers en zusters
Heb je niets geregeld, dan bepaalt de wet wie jouw bezittingen (en schulden) krijgt. Woon je samen en heb je niets geregeld, dan erven jouw ouders, broers en zussen en niet jouw partner. Jouw deel van bijvoorbeeld de door jullie samen aangekochte woning, meubels, auto en banktegoed gaat dus naar jouw familie. Och, denk je, mijn familie geeft dat wel aan mijn partner. Maar het is niet zo vanzelfsprekend dat de familie hieraan zal willen meewerken. Als ze dit wel doen dan wordt jouw partner nog eens geconfronteerd met schenkbelasting van 30% of 40% van de waarde van wat jij hebt nagelaten, indien die waarde meer bedraagt dan de vrijstelling van € 2.658.

Kinderen
Heb je kinderen, en hopelijk heb jij als man de kinderen erkend, dan erven de kinderen. Heb jij als man de kinderen niet erkend, dan erven niet zij, maar je ouders, broers en zusters. Om je kinderen te laten erven zal er een vaderschapsactie via de rechter ingesteld moeten worden door de moeder van de kinderen.

Zonder testament erven jullie als partners niet van elkaar. Wel sneu als jij als langstlevende partner verder moet zonder beschikking te kunnen hebben over het geld van je overleden partner. Althans, niet zonder toestemming van de Kantonrechter. De wet kan bovendien van jou als langstlevende verlangen dat je de regels van de wettelijke vereffening moet volgen als je minderjarige kinderen erven. Die regels worden vaak als vervelend en ingewikkeld ervaren.

Executeurs, voogden en bewindvoering
Wie wikkelt jouw nalatenschap af als jij bent overleden? Dat mag jouw partner niet doen als er verder niets is geregeld, maar wel jouw familie als erfgenamen. Heb je minderjarige kinderen die jouw erfgenamen zijn dan is hun langstlevende ouder als hun wettelijk vertegenwoordiger bevoegd om jouw nalatenschap af te wikkelen. Zijn jullie beiden overleden dan is er niemand die hen kan vertegenwoordigen. In beide gevallen zal de rechter hieraan te pas moeten komen.

Mede om die reden beveel ik altijd aan dat jullie een executeur alsmede een voogd en een opvolgend voogd bij testament aanwijzen. De executeur is degene die veel bevoegdheden heeft om zonder toestemming van anderen (denk aan de rechter) jouw nalatenschap af te wikkelen. Een voogd is degene die de kinderen zal verzorgen en vertegenwoordigen als jullie als ouders beiden komen te overlijden. De kinderen komen anders onder de vleugels van Jeugdzorg en de rechter terecht.

Is jouw kind achttien jaar geworden dan eindigt de voogdij en ontvangt je kind zijn erfenis. De vraag is of je kinderen bij het bereiken van die leeftijd wel voldoende droog achter de oren zijn om verstandig met het aan hun toegevallen vermogen om te gaan. Je kunt dan in je testament bepalen dat de voogd of iemand anders het vermogen van de kinderen beheert tot een bepaalde leeftijd. Deze persoon heet dan: bewindvoerder.

En nog veel meer redenen
Er zijn nog meer redenen om een testament te maken. Denk bijvoorbeeld aan het besparen van erfbelasting of het nalaten van sommige goederen aan bepaalde dierbaren. De vraag is ook hoe je het wilt regelen als jullie wel van elkaar erven maar kort na elkaar komen te overlijden. Moet het vermogen dan naar de familie van de langstlevende gaan? En jouw familie dan?

Moraal van het verhaal
Maak een goed testament en tevens een goed samenlevingscontract. Daarin kan je ook een mini-testamentje opnemen voor als er geen kinderen zijn. Wees zuinig op elkaar en bescherm elkaar én jullie (toekomstige) kinderen.