De kangoeroewoning.
Samenwonen met pa en ma in de buidel, dát zou wel eens een idee kunnen zijn!
Woningkrapte, té weinig zorgmogelijkheden, de wens om zo lang mogelijk zelfstandig te kunnen blijven wonen, oplossing tegen eenzaamheid, kinderopvang aan huis, senioren die in een te ruime woning wonen maar geen passend alternatief kunnen vinden, kinderen die geen woning kunnen vinden of juist ruimer willen gaan wonen wegens gezinsuitbreiding, maar het is niet binnen hun bereik. Zou een kangoeroewoning (ook wel mantelzorgwoning genoemd) een alternatief kunnen bieden?
Vergunningvrij
Sinds 2014 is het mogelijk om onder bepaalde voorwaarden zonder omgevingsvergunning van de gemeente een mantelzorgwoning te realiseren.
Een mantelzorgwoning bestaat vaak uit een los bouwwerk (denk aan een chalet) dat in de tuin wordt geplaatst. Een mantelzorgwoning kan ook bestaan uit een aanbouw aan een bestaande woning of een bijgebouw (bijvoorbeeld de garage) die wordt omgebouwd tot seniorenwoning.
Het moet functioneel ondergeschikt zijn aan de hoofdwoning, mag als los gebouw niet in de voortuin worden geplaatst en moet voldoen aan bepaalde eisen qua hoogte en oppervlakte. Ook zal er daadwerkelijk aangetoond moeten worden dat er behoefte is aan zorg en ondersteuning via bijvoorbeeld een verklaring van de huisarts. De mantelzorgwoning mag voor maximaal twee personen dienen waarvan er tenminste één zorg nodig heeft.
Voor het realiseren van een vergunningvrije mantelzorgwoning zie www.omgevingsloket.nl, onder "Bijbehorend bouwwerk bouwen".
Het kangoeroe contract
Het samenwonen in één huis of op hetzelfde erf vergt dat er tussen de ouders en de kinderen vooraf goede afspraken worden gemaakt. Je wilt immers de onderlinge verhoudingen goed houden, niet alleen tussen de ouders en het mantelverzorgende kind, maar ook naar de anderen kinderen toe. Ik noem enkele aandachtspunten:
- moet er worden betaald voor de verleende zorg en welke onkostenvergoeding betalen de ouders voor bijvoorbeeld het rijden naar de arts of het ziekenhuis?
- welke kosten dienen verder te worden gedeeld (denk aan gas, water en elektra, verzekeringspremies en belastingen)?
- wat als één van de ouders komt te overlijden?
- wat als het mantelverzorgende kind komt te overlijden of gaat scheiden?
- wat als de langstlevende ouder een nieuwe partner krijgt?
- wat spreken we af over het onderhoud van de beide woningen (stel de één is super netjes en de andere neemt het op dat gebied niet zo nauw)?
- wat als het mantelverzorgende kind de woning wenst te verkopen?
- wat moeten de ouders, maar ook het mantelverzorgende kind regelen in hun testamenten?
- wat spreken we af als er onverhoopt toch ruzie ontstaat (denk dan bijvoorbeeld aan mediation)?
Andere vraagstukken
Andere vraagstukken die spelen zijn bijvoorbeeld: hoe zit het met het burenrecht, is toestemming van de bank van de kinderen vereist, wanneer is er wel een omgevingsvergunning vereist, wat als je een woning huurt en een mantelzorgwoning wenst te realiseren. En: kan je voor de toekomst zonder vergunning een pre-mantelzorgwoning realiseren en alvast gaan bewonen omdat over circa 10 jaar verwacht wordt dat de zorg zich zal gaan voordoen?
Hoe zit het fiscaal?
Ook fiscaal loop je tegen bepaalde vraagstukken aan:
- hoe komt het met de hypotheek en de renteaftrek; kan dat voor de beide woningen?
- hoe zit het de overdrachtsbelasting?
- is er ook schenkbelasting verschuldigd bij het mogen plaatsen of bouwen zonder vergoeding van de mantelzorgwoning in of bij de woning van het kind of bij het vrijkomen van de mantelzorgwoning als de ouders toch alsnog naar een verpleegtehuis moeten verhuizen?
- hoe zit het met de erfbelasting als de mantelzorgwoning vererft naar het mantelverzorgende kind?
- hoe komt het met je uitkering, toeslagrechten en subsidies vanwege het wonen op één adres met hetzelfde huisnummer?
- hoe zit het met WOZ-waarde van je woning en het gedeelte dat als mantelzorgwoning dient?
