Kerstkind of nieuwjaarskind? Er verandert wat per 1 januari 2023. Zijn jullie ongehuwde ouders en verwachten jullie een kleine in het nieuwe jaar, dan is het niet meer nodig om na de erkenning van het kind door de vader tevens samen (digitaal) het ouderlijk gezag aan te vragen via www.rechtspraak.nl. Vanaf 1 januari 2023 hebben jullie, door de erkenning van het kind door de vader, tegelijkertijd het gezamenlijk ouderlijk gezag.

Doel van de nieuwe wet
Vadertje Staat probeert met deze wet de ongelijkheid tussen kinderen van ongehuwde ouders en gehuwde ouders weg te nemen. Onder gehuwd wordt ook begrepen het zijn van geregistreerd partner (gp). Ben je gehuwd of gp, dan is de vader automatisch juridisch ouder. Ook wil de wet beter aansluiten bij de huidige maatschappelijke verwachtingen en het belang van het kind beter waarborgen.

Wat is het gevolg van het erkennen van het kind door een ongehuwde vader?
Je hebt als vader recht op omgang met je kind. Je moet het kind onderhouden en wordt kinderalimentatieplichtig tot het 21e jaar van het kind als je niet samenwoont met de moeder. Je kind kan jouw achternaam krijgen en jij hebt recht op informatie over je kind. Als je Nederlander bent, dan kan het kind ook de Nederlandse nationaliteit krijgen als je het kind voor de geboorte hebt erkend. Vader en kind erven over en weer van elkaar. Als je als vader eerder overlijdt, dan erft het kind van jouw familie.

Wat is het nut van het hebben van het ouderlijk gezag?
Als gezaghebbende ouders zijn jullie wettelijk verplicht en gerechtigd het kind te verzorgen en op te voeden. Je moet zorgen voor het lichamelijk en geestelijk welzijn van het kind en het kind helpen zijn of haar persoonlijkheid te ontwikkelen. De band van het kind met de andere ouder dien jij te bevorderen. Je mag allerlei officiële handelingen voor je kind verrichten zoals bijvoorbeeld een paspoort aanvragen voor het kind of toestemming geven voor een medische behandeling. Je bent aansprakelijk voor het kind in de regel tot diens 16e jaar, je moet zijn vermogen goed beheren en bent aansprakelijk als je dit niet goed doet.

Wat als de ongehuwde moeder niet wil dat de vader het gezamenlijk ouderlijk gezag krijgt?
Voor erkenning is het nodig dat de moeder toestemming geeft aan vader voor het erkennen bij de gemeente. Erkenning kan ook bij notariële akte plaatsvinden als beide ouders hieraan mee willen werken. De notaris zal dan de akte van erkenning aan de ambtenaar van de burgerlijk stand toesturen. Ook hierdoor ontstaat dan na 1 januari 2023 automatisch het gezamenlijk ouderlijk gezag.

Wil moeder niet meewerken, dan zal vader samen met een advocaat naar de rechter toe moeten om vervangende toestemming én het gezamenlijk ouderlijk gezag aan te vragen. De rechter beoordeelt dan of de ouders tezamen in staat zijn om (opvoedkundige) beslissingen in overleg te nemen. De rechter toetst of het kind niet 'klem en verloren' raakt tussen twee strijdende ouders. Het belang van het kind staat hierbij altijd voorop. Beter nog in dit soort situaties is dat de ouders bij een geschil over erkenning dit eerst pogen bij te leggen via mediation, waarbij partijen samen hun conflict via een onafhankelijke derde, zoals een notaris-mediator, trachten op te lossen.

Wat als vader het ouderlijk gezag niet wenst of moeder alleen aan de erkenning wenst mee te werken als vader afziet van het ouderlijk gezag. Kan dat?
Ja dat kan.

Hoe als er een kleine bij komt na 1 januari 2023 en er zijn ook al oudere kinderen, heeft vader daarover dan ook al het ouderlijk gezag?
Nee, helaas niet. Daarvoor moeten jullie als ouders toch even samen achter de computer kruipen en het gezamenlijk ouderlijk gezag aanvragen.