Ouders gunnen hun kinderen alles. Niets is zo mooi als het eigen bedrijf dat met veel inzet is opgebouwd te kunnen nalaten aan je kinderen of kleinkinderen. Het bedrijf kan natuurlijk ook bij leven aan de kinderen worden geschonken. In de regel kan het bedrijf op fiscaal vriendelijke wijze worden overgedragen aan de kinderen door bijvoorbeeld gebruik te maken van de BOR-regeling (bedrijfsopvolgingsregeling) in de Successiewet. Hierbij wil je doorgaans dat het bedrijf ook echt van je kind blijft en dat je kind bij een onverhoopte echtscheiding de waarde of opbrengsten niet hoeft te delen met zijn ex. Dat kun je regelen door de zogenaamde "privé clausule" op te nemen. Alles wat je kind dan krijgt, blijft buiten de gemeenschap van goederen waarin hij is gehuwd. De koude kant wordt uitgesloten.
Privé-clausule
Bij het schenken van het bedrijf zijn wij als notaris niet altijd betrokken. Met name niet als de bedrijfsoverdracht boekhoudkundig plaatsvindt via de zogenaamde activa-passiva transactie. Laatst kwam ik in mijn mediationpraktijk een situatie tegen waarbij vader aan zijn zoon zijn firma-aandeel in het familiebedrijf had geschonken. Daarbij was vergeten om een privé clausule op te nemen. Zoonlief had geen huwelijksvoorwaarden gemaakt. Het gevolg was dat het bedrijf in de gemeenschap van goederen viel waarin de zoon was gehuwd en hij diende de helft van de waarde van die onderneming met zijn ex-echtgenote te delen met alle nadelige gevolgen van dien. Dit was vaders bedoeling niet.
Het naderhand alsnog overeenkomen van een privé clausule is niet rechtsgeldig. Deze clausule moet je opnemen bij het doen van de schenking. Zo is het nog onder de huidige wetgeving. Wanneer het nieuwe huwelijksgoederenrecht wordt ingevoerd blijven alle erfenissen en schenkingen van een ouder buiten elke gemeenschap van goederen. Of dit altijd wenselijk is, valt ook nog te bezien.
Beter geen privé-clausule?
Soms is het wenselijk dat bij overlijden van de zoon het bedrijf juist wél in diens gemeenschap van goederen valt, want dan vererft de helft van het bedrijf in plaats van het gehele bedrijf. Dit scheelt de schoondochter en de kleinkinderen erfbelasting. Met name als het bedrijf niet wordt voortgezet, maar wordt verkocht, want dan kun je geen beroep doen op de gunstige BOR regeling. Dit geldt ook indien er zogenaamde 'aanmerkelijk belang aandelen' vererven. Indien je dit goed wilt regelen, moet je in je testament bepalen dat de privé-clausule alleen werkt bij echtscheiding en niet bij overlijden van je kind. Wij noemen dit ook wel de "zachte privé-clausule".
Zachte privé-clausule soms ook niet handig, tenzij deze goed is geformuleerd.
Maar de zachte privé-clausule kan juist problemen geven als het bedrijf bijvoorbeeld over moet gaan op de kleinzoon . Door de zachte privé-clausule valt de helft van het bedrijf toe aan de schoondochter en de andere helft aan de nalatenschap van de zoon. De schoondochter zal dan haar deel weer aan haar zoon, je kleinkind, moeten overdragen, met alle vervelende financiële en fiscale gevolgen van dien. Met een goed testament waarin een correct geformuleerde zachte privé-clausule is opgenomen kan veel leed worden voorkomen, zowel voor de kleinzoon als voor de schoondochter. Beiden kunnen er namelijk van profiteren. Wilt u weten hoe een dergelijk testament er voor u uit zou moeten komen te zien, bel gerust voor een vrijblijvende afspraak tel. 0515-435600.
